SANAYİ DEVRİMLERİ - Tarih

---

Sanayi Devrimleri - Tarih

Sanayi devrimi nedir ve nasıl başlamıştır diye sorsak akıllara, insan ve hayvan gücünün yerine makine gücünün kullanımı gelir. Biraz daha ayrıntıya indiğimiz zaman ilk başta buhar gücünün devamında da kömürün ve demirin enerji kaynağı olarak kullanılması olarak söyleriz.

Buharın sanayide kullanımı ile başlayan devrim tarihi süreç içinde insan beyninin yerine geçecek olan devrimlere kadar ilerlemiştir. Toplamda dört sanayi devriminden söz edilse de bazı bilim adamları günümüzün -2011’de başlatırlar genellikle- beşinci sanayi çağını yaşadığını yazıp çizmişlerdir.

Sanayi devrimlerine sadece mekanik güç, seri üretim, kaliteli ve ucuz mal olarak görmenin yanı sıra getirileri-götürüleri de olarak bakmak lazım gelir; hammadde ihtiyacı, ürettiğini satmak için pazar arayışı, üretim sırasındaki atıklar, üretim için kullandığımız enerji kaynakları, ulaştırma, bütün bunları takip edecek olan yazmanlar, sermaye, işçi, fabrika, yeni ideolojiler vs vs kısaca sanayi devrimleri ile beraber dünya toplumları dönüşüme uğramış ve dünyamız küresel bir köye dönmüştür.

I.SANAYİ DEVRİMİ

İngiltere’de buhar gücünün kullanımı ile başlamış olan devrim, 1800’lü yılların ikinci yarısına kadar I.Sanayi Devrimi olarak adlandırılmıştır. Dokuma sektöründe başlamış olan devrim zamanla diğer alanlara da yayılmıştır.

Sanayi devrimine başlangıç buharın keşfi ile olmuştur. Buhar ve suyun gücü makinelere aktarılarak el emeği yerine mekanik üretime geçilmiştir.

Sanayi devriminin en belirgin özelliği üretim şeklinin ve miktarının artmasıdır. Bununla beraber daha ucuz ve daha kaliteli malların da olmasıdır.

I.Sanayi Devrimi ile tekstil, demir-çelik üretimi artmış ve bu dönemin önemli özelliklerinden demir yolları ağları sayesinde mesafeler daha da kısalmıştır. Britanlı mühendis George Stepheson buharlı lokomotifi yaparak posta arabalarını, gemileri tarihin tozlu sayfalarına bırakmıştır.

Demir yolları ağları sadece mesafeleri kısaltmakla kalmamış toplumsal dönüşümleri de başlatmıştır.

I.Sanayi Devrimin getirmiş olduğu en büyük olgu şüphe götürmez ki işçi sınıfının doğurması olmuştur.

I.Sanayi devrimi el beden emeğinden makine gücüne gidildiği; Benzer aletleri çalıştıran ve gücünün biçimini ne olursa olsun tek bir hareketi güç tarafından hareketlendirilen/devindirilen mekanizmadır.

Diğer başlıca gelişmeler: İpliğin eğrilen tezgâhın icadı, ip bükmek için çıkrığın icadı,  dokuyan mekiğin icadı

Su buharının üretim tesislerinde kullanılması, buharlı gemilerde- lokomotiflerde iyileştirmelerin olması, su pompası, demirin kok enerjisine dayalı dökümü, hafifletilmiş çelik icadı…

Sanayi devrimiyle yeni kentler kurulmuş, milli hâsıla artmış, bankacılık, ticaret de yeni gelişmeler yaşanmıştır.

II.SANAYİ DEVRİMİ

1860-1900 yılları ikinci yarısı II.Sanayi Devri olarak kabul edilmiştir. İngiliz H.Bessemer’in ucuz çelik üretimini yaygınlaştırması bu dönemin başlangıcı kabul edilmiştir.

Bir önceki devrimle makineler dişli-piston-kayış ve kasnaklarla çalıştırılmıştır. Yani basit makinelerdir. Ama bu devrimle beraber fizik ve kimya alanının buluşları sanayiye aktarılmıştır.

Elektriğin kullanılması, elektriğin makinelere aktarımı seri üretime geçmede etkili olmuştur. Lider ülkeleri ise ABD-Almanya-İngiltere

Elektrik teknolojinsin gelişmesi ve üretimde kullanılmaya başlanması buhar gücünden daha etkili olması üretimin artmasına sebep olmuştur. Yani seri üretim başlamıştır.

Henry Ford’un Ford Motor Şirketi bu devrin en önemli örneği olmuştur.

Bu devrim Teknoloji Devrimi olarak da adlandırılmıştır.

Elektronik mekanik cihazlar, elektrikli battaniye-ocaklar-tramvaylar;  otomobiller, yapay boyaların icadı, dikiş makinesi, daktilo; dinamiğin üretimi, gübrenin üretimi, kauçuğun endüstriyel kullanımı, ilaç üretimi; telgrafın icadı, ark lambası; sulama boruları, harman makineleri, içten yanmalı motor sayesinde traktörler-biçer döverler….

Elektriğin icadı insanlığı bilgisayar ve bilgi teknolojisinin gelişimine götürmüştür.

III.SANAYİ DEVRİMİ

Elektriğin kullanımı, bilgi teknolojisindeki gelişmeler, üretimin yerini mekanik ve elektronik teknolojiler yerini yavaş yavaş dijital teknolojiye bırakmıştır Bu devrin en önemli cadı 3D Yazıcılarıdır; araba parçaları üretimi artımı, robot üretimi, mikro bilgisayar kullanımı…

II.Dünya Savaşı’nın son bulmasıyla dijital teknoloji gelişmeye başlamıştır. Hesap makineleri, bilgisayar- iletişim teknolojilerin kullanılması…

Sentetik ürünler, bilgisayar, fiber optik(kablolar aracılığıyla iletilen şeyler), telemikasyon (İletişim alanı), lazer teknolojisi, biyotarım- biyogentik gelişimler vs vs başlıca belirlenen gelişmelerdir.

Bu dönemin ana faktörü internettir. Ve bu dönem Dijital dönem olarak da isimlendirilmiştir.

Bu ve daha fazla gelişen sanayi devirlerin ürünleri başta enerji kaynaklarımız olmak üzere doğamıza, toprağımıza zarar vermektedir. Küresel Isınmada etkin faktör olan bu gelişimler insanları yenilebilir enerji kaynaklara yöneltmiş, Yeşil Sanayi Devrimi, Yeşil Kapitalizm gibi projelerin doğmasına sebep olmuştur.

IV.SANAYİ DEVRİMİ

Yapay zekanın gelişimi 3boyutlu yazıcıların fabrikalardan evlere inmesi

Bu devrimin özelliği insan gücünü fiziksel düzeyden beyinsel düzeye sıçramasıdır.

İnsan yaşamını kolaylaştıracak, yaşamlara vakit bırakacak, daha az emek isteyen ve vasıflı kişilerin çalışma saatlerini uzatan, özel taleplere yanıt veren… akıllı ürünler dördüncü sanayi devrimin özelliği olmuştur. Akıllı fabrikalar geliştirilmiş, siber- fiziksel sistemlerin ortaya çıktığı dönem.

 Bulut bilişim, cps (siber fiziksel sistemlerle), simülasyonlar ile sanal gerçek ortamlar artırılmış, yapay zeka, mikro üretimler yapılmıştır

---

---