Bilge Zevat

Esir Şehrin İnsanları - Kitap Tavsiyesi Kemal TAHİR Yayınevi: Ketebe Yayınları Tür: Tarihi Roman Basım tarihi: 2022 Sayfa Sayısı: 444 Osmanlı Devleti 1914 yılında Almanların yanında, I. Dünya Savaşı’na katılmıştır. Savaşı yenilgiyle noktalayan Osmanlı, İtilaf Devletleri ile Mondros Mütarekesi’ni imzalamıştır. Aradan çok geçmeden İngilizler, Mart 1920’ de, İstanbul’u işgal etmiş ve İstanbul halkı artık esir şehrin insanları olmuştur. Yazarımız, o esir şehrin insanlarını, onların, kurtuluş savaşı mücadelesine karşı tutumlarını, davranışlarını, düşüncelerini, ekonomik, siyasal, sosyal ve psikolojik hallerini romanında göstermeye çalışmıştır, baş kahramanımız paşazade Kâmil bey aracılığıyla. Bir yanda ülkeyi düşman işgalinden kurtarmaya çalışan Ankara, bir yanda Ankara ve Kuvayı-ı Milliye’yi padişaha, halifeye bağlı değil deyip dışlayanlar, Moskof, Bolşevik sayanlar, bir yanda çıkarları için işgalcilerin yanında saf tutup milli mücadeleyi sonlandırmak isteyenler, öte yanda da mücadeleye karşı çıkan isyanlar…Bir yandan vatanın kötü gidişatına dayanamayıp intihar edenler, bir yanda işgal altındaki ülkede yoksulluk, tüketim mallarına her gün gelen zamlar, Türk kadınlarının milli mücadele için, bağımsızlık için, ön safta yer tutmaları, çalışmaları, çabaları… Sosyal gerçekçi yazar olarak tanıdığımız Kemal Tahir, paşazade Kâmil aracılığıyla dönemin İstanbul aydınlarının, gerek kalemleriyle gerek Anadolu’ya, milli mücadeleye, yapılan gizli yardımların yürütülmesinde nasıl rol oynadıklarını romanında vermeye çalışarak, Milli Mücadele dönemindeki İstanbul’un, o esir şehrin insanlarının, kurtuluş mücadelesindeki sürecinin ilk bölümünü biz okuyuculara sunmuştur. Devlet, vatan sevgisi, kurtuluş fikirleri, çareleri; umutlar, beklentiler gibi daha pek çok kavramları iki taraflı bakış açısıyla, Ankara’nın yanında saf tutanlar ve tutmayanlar olarak, romanını kaleme alan yazarımızın dili yalın, sade ve üslubu akıcıdır. Mütareke döneminin işgal altındaki İstanbul’u bilmek, okumak ve iki tarafı da anlamak isteyenlerin okuması gereken romanlardandır. Kitabı okumaya başladığınız an, bir solukta okuyacağınız tarihi romanlardan biri olacaktır. Kitabımız “Esir Şehir” üçlemesiyle bilinen üçlemenin ilk kitabıdır. Birincisi Esir Şehrin İnsanları, İkincisi Esir Şehrin Mahpusu ve üçüncüsü de Yol Ayrımı’dır. Kitaptan Alıntılar: -Aklım ermez Kuvayi Milliye ne demek? Farkında değilim… Kimi Bolşevik diyor, kimi Rus Moskof’u. Kemal Paşa isminde biri türemiş…Türer a… Türesin bakalım… Doğrusunu ister misin, biz mahpus milleti buradan bizi kim kurtarılsa onlardanız. İster Yunan kafiri olsun ister Kâmil Paşa… Bize kim af verecekse o yasasın vesselam… -İmkan bulunca kadın iş görüyor demek… Seferberlik sırasında çöpçü kadınlar vardı. Sokakları kadınlar süpürürdü. Çarşafsız falan…Pantolonla….. Aşağı tabakadan olanlar pantolon giyip çöpçülük edebildiler ya, orta tabaka da memurluk, esnaflık edebilir. Üst tabakaya da müdürlük, mebusluk, hatta nazırlık bile düşüyor…. -Koca Tanrı, en kötü kulundan bir vakit geçmez.  Bunlar hep bizi denemek için… “Ey kulum!” buyurmuş, “sen azarsan, ben seni namert eline bırakıp terbiye ederim.” İttihatçıların eline geçmedik mi?  “Ey kulum” buyurmuş, “gene terbiye olmazsan, ben seni açlıkla terbiye ederim” Seferberlikteki açlık işte bu açlık… Lakin biz gene, Bana mısın demedik. “Ey kulum, yola gelmezsen, seni bu sefer gavur ayağı altına koyarım!” İşte düşman ayağı altındayız. Moskof’u Yeşilköy’den çeviren koca Tanrı, İngiliz’i dünyanın bir ucundan tutup getirdi.  Şimdi gene terbiye olmadık mı, yazık. Geriye bir ırz, namus meselesi kaldı. Ustura acıtmıyor ya!

Alaturka Saatleri Ayarlama, Geç Osmanlı'da Zaman ve Toplum - Kitap Tavsiyesi Avner WISHNITZER ÇEVİREN: Ercan ERTÜRK Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Tür: Araştırma/ İnceleme Basım Tarihi:2019 Sayfa Sayısı:335 Zamanın yaşanan kültürdeki göreceliği. Batı'nın zamanı olmayan zamansızlıkların olduğu ülkelerin ilkelliği, gelişmemişliği! Avrupa sömürgeliği ile ülkelerde sosyoloji, ekonomi, psikoloji, edebi sorunların getirdiği, batının zamanını uygulama çabaları... Osmanlı 1700’lerden itibaren sürekli savaşlarda yenilgi alır. 18.yy. gelindiğinde bu yenilgilerinin asıl sebebini Batılaşmamakta, yüzünü moderne dönememekte bulur. Ve başlar Batılaşmak için adımlar atmaya. İlk olarak askeri alanda atar, Batılaşma adımını. Sonra yönetimden hukuka, tarımdan sanayileşmeye, eğitimden hane içine, konuşmadan eşyaya, edebiyatından yaşam biçimine kadar hayatın her alanında Batılaşmak için reformlar yapar. Ama Osmanlı bütün o Batılaşma adımlarını atmak için önce onun, yani Batının zamanı alır. Çünkü Batı’nın Batı’ lığını getiren şey onların zamanı planlamasında, dakikliğinde, ayrıntılı zaman cetvellerindedir; Batı, zamanını iyi işlemiştir ki, çalışkan, sürekli yenen ve daima ilerlemeci olmuştur. Bu nedenle, Osmanlı da yaptığı ilk reformlardan itibaren zamanını, batının zamanına göre uygulamaya başlar. Yazarımız, Osmanlı Devleti’nde zamanı, dönemin anlayışını, gelenekleri ve ihtiyaçlar dahilinde analiz eder. Daha sonra postkolonyal açısından ve reformlarla gelen zamanın yeniden inşasını, yıllar içerisindeki değişkenliğini inceler. Kitabımızda, Osmanlı toplumunun, reformlarla gelen zaman değişimini nasıl karşıladığı; gündelik yaşamında yeni zamanı, nasıl uygulamaya çalıştığını; dönemin romanlarında verilmeye çalışan, yeni zamanın biçiminin getirdiği çalışkanlıkları, disiplinliği, özgüvenliği; siyasi yönetimde alışılmaya çalışılan yeni zamanın, zorlukları gibi toplumunun yeni zamana nasıl alışmaya çalıştıklarını, çalıştırdıklarını okursunuz. Kitabımız akademik bir kitaptır. Dili anlaşılır, üslubu akıcıdır. Ayrıca bu konu ile ilgili daha fazla okumak isteyen okuyucular için zengin bir kaynakça kısmı da mevcuttur. Kitaptan Alıntılar: -18.yüzyılın son dönemlerinde yüksek rütbeli yetkililerin, devlet dairelerindeki günlük çalışma sürelerini, namaz vakitlerine göre değil saatlere göre belirleyerek devlet meselelerinin yürütülmesinde daha yüksek bir verim elde etmeye çalıştıkları… -Osmanlı ordusu zamanlamalı tatbikatlar yapmaya, aman cetvellerini ve tartışma konusu dönemin sonlarına doğru da vasati saat sistemini kullanmaya başladı. -18.yüzyılda mekanik saatler yaygınlaşsa da, bu sistemin ortadan kalkmasına neden olmadılar; daha çok saatler sistemine dahil edildi. Bu yüzden, toplumsal zaman ritimleri ile fiziksel zaman ritimlerinin koordinasyonunu kolaylaştıran ve zamanı dini, siyasi, kültürel unsurların içine yerleştiren muvakkitler, işlevlerini 19.yüzylın ilerleyen yıllarında da yerine getirmeye devam etti. Tüm bu unsurların karışımı olan alaturka saat sistemi de 18.yüzyıldan itibaren Osmanlı zaman kültürünün özünü oluşturdu.

Rönesans ve Reform Çağı Bir Sosyal Arak Plan Çalışması - P. Smith - Kitap Tavsiyesi P. Smith Çeviren: Serpil Çağlayan Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Tür: Tarih Araştırma Basım tarihi: 2020  Sayfa Sayısı:325 Bugünkü Avrupa’nın dönüm noktasıdır Rönesans ve Reform. Peki ama Avrupa’ya, hayatın her alanında, çağ atlatan Rönesans ve Reform nedir? Siyasaldan kültüre, bilimden sanata, sanattan mimariye, eğitime kadar ki alanlardaki yeniden doğuştur Rönesans. Reform ise Hristyanlık dininin yeniden yorumlanması ve düzenlenmesi ve bunun hayata yansımasıdır. İşte bu iki kavram, Avrupa’nın bugünkü gelişmişliğinin geçmişidir. Kitabımız iki kavramın arka planını incelemiştir; sosyal düzenden, kapitalist devrime, düşünce akımlarından, mizaca ve reform hakkında yapılan yorumlara… İlk sayfalarda okuyucu biraz sıkacak olan istatiksel yorumlar olsa da kitabımız, akıcı üslubu,  farklı perspektiflerden döneme baktıran bir akademik kılavuzdur. Kitaptan Alıntılar: - Bu çağ “deneyim” çağıydı. Hazzı çocukça bir oburlukla seviyordu; Rabiels ve Titian’la Peru’nun altınları, Doğu’nun baharatları ve kumaşlarıyla mest oldu. Bir cesaret çağıydı. İnsanlar ruhani özgürlük uğruna cesurca Luther’in yanında yer almış, Macellan’la dünyayı dolaşmak ya da Bruno ile göklerin ölçüsünü almak uğruna canlarını vermişlerdi. Bir hayaller çağıydı. Eramus’la insanların İsa gibi olacağı bir zaman, More’la insanlığın adil olacağı bir yer düşledi; Michelangelo’yla kaderin anlamı üzerinde düşündü, Montaigne ile günlük bilgelik depoladı. Ve bu çağda, onun etinden ve kemiğinden, en derindekini görebilen bir gözle, insan yüreğini en iyi ifade edebilen bir dile sahip, dünyanın en büyük şairlerinden biri doğdu. Kuşkusuz bu çağ yoksul ve geri kalmış değildi. Aksine ulaştıklarıyla büyük, düşledikleriyle yüceydi; bilgelik ve kahramanlıkla, ışıkla, güzellikle ve hayatla doluydu.

Dünya’nın En Kurak Yeri Antarktika’dır! - Coğrafya Çöl denilince akla hemen kavurucu güneşin altında kumla kaplı geniş araziler gelir. Su kaynaklarının kısıtlı olduğu, yağışın nadiren görüldüğü bu alanlar sıcaklığı ile bilinir. Peki, size dünyanın en kurak yerinin bu bilindik sıcak çöllerden biri olmadığını söylesem? İnanması zor olabilir ama dünyanın en kurak yeri , buzla kaplı olan Antarktika Kıtası’ndaki McMurdo Kuru Vadileri’dir . Evet, yanlış duymadınız! Dünyanın en kurak çölü, Antarktika’nın dondurucu soğuğunda yer alıyor. Antarktika: Bir Buz Kıtası Mı Yoksa Bir Çöl Mü? Antarktika, kutup soğukları ve devasa buz kütleleriyle bilinen bir kıtadır. Dünyadaki tatlı su rezervlerinin yaklaşık %70’ine sahip olan bu kıta, yüzeyinin neredeyse tamamı buz ve karla kaplıdır. Ancak coğrafi tanımlamalara göre Antarktika , bir çöl  olarak kabul edilir. Neden mi? Çöl tanımı, bir bölgenin sıcak veya soğuk olmasından çok, aldığı yıllık yağış miktarı ile ilgilidir. Antarktika’nın büyük kısmı yılda ortalama 50 milimetre  yağış alır, bu da onu diğer tüm kurak alanlardan daha az yağışlı yapar. McMurdo Kuru Vadileri: Yağışsız 2 Milyon Yıl Antarktika’daki McMurdo Kuru Vadileri , kıtanın en dikkat çekici bölgelerinden biridir. Bu vadiler, yaklaşık 2 milyon yıldır  neredeyse hiç yağış almamıştır, bu da onu dünyadaki en kurak yer  yapar. Kuru Vadiler, dağ sıralarının rüzgarı kesmesi ve bölgedeki nemin aşırı düşük olması nedeniyle sürekli kurudur. Hatta bu bölge, buzullardan bile tamamen arınmıştır. Bu özellikleriyle Mars’ın yüzeyine benzer yapısıyla bilim insanlarına Mars benzeri şartları inceleme fırsatı sunar. Antarktika’da Kuraklık Nasıl Mümkün? Kuraklık genellikle sıcak hava ve su eksikliği ile ilişkilendirilir. Ancak Antarktika’da, aşırı soğuk hava buharlaşmayı  son derece azaltır ve atmosferdeki nem oranı çok düşük seviyelere iner. Bu durum yağışın oluşmasını engeller. Kıtanın iç kısımlarında özellikle McMurdo Kuru Vadileri gibi yerlerde, rüzgarlar saatte 320 kilometreye varan hızlarla eser. Bu rüzgarlar bölgedeki nemi tamamen alıp götürür ve kuraklığın devam etmesine neden olur. Kuraklık Antarktika’nın Ekosistemini Nasıl Etkiler? Antarktika’nın büyük kısmı buzla kaplı olmasına rağmen, McMurdo Kuru Vadileri'nin toprakları tamamen çıplaktır. Burada yaşam koşulları o kadar zordur ki, çok az sayıda mikroorganizma bu sert çevrede varlığını sürdürebilir. Bununla birlikte, bu eşsiz koşullar bilim insanlarına ekstrem koşullarda yaşamın nasıl devam edebileceği hakkında önemli bilgiler sağlar. McMurdo Kuru Vadileri'nin bu olağanüstü ekosistemi, diğer gezegenlerde yaşam olasılığını inceleyen astrobiyologlar için bir laboratuvar niteliğindedir. Antarktika’da Yaşam: Bilimsel Çalışmaların Merkezi Antarktika, kurak olmasına rağmen bilim insanlarının büyük ilgi gösterdiği bir bölgedir. Bu kıta, dünyanın iklimine dair kritik veriler sağlar. Buz tabakalarındaki derin örnekler, geçmiş iklim değişikliklerini anlamada büyük rol oynar. Ayrıca McMurdo Kuru Vadileri'nde yapılan araştırmalar, yaşamın en zor koşullarda bile var olabileceğini gösterir. NASA’nın Mars araştırmaları için bu bölgede deneyler yapması da, McMurdo’nun bilim dünyasındaki önemini artırır. Dünyanın En Kurak Yerini Ziyaret Etmek Mümkün Mü? McMurdo Kuru Vadileri, Antarktika’da yer aldığından, turistlerin kolayca erişebileceği bir yer değil. Bölgeye sadece özel izinlerle bilimsel araştırma ekipleri ulaşabilir. Bununla birlikte, Antarktika turları düzenleyen bazı seyahat şirketleri, kıtanın başka bölgelerini keşfetmek isteyen maceracılara özel geziler sunar. Ancak McMurdo gibi hassas ve bilimsel araştırmaların yapıldığı alanlara genellikle turistlerin erişimine izin verilmez. Antarktika: Sıra Dışı Bir Doğa Harikası Antarktika sadece bir buz kütlesinden ibaret değil, aynı zamanda dünyanın en kurak, en soğuk ve en rüzgarlı yerlerinden biridir. McMurdo Kuru Vadileri gibi bölgeler, bu buzla kaplı kıtanın ne kadar farklı ve şaşırtıcı olabileceğini gösterir. Bu bölge, dünyanın uç noktalarını anlamamıza yardımcı olurken, aynı zamanda başka gezegenlerde yaşamın olasılığına dair ipuçları da verir. Antarktika’nın sadece soğuk olması, onun kurak olmadığı anlamına gelmez. McMurdo Kuru Vadileri, yağış almayan yapısı ve ekstrem koşulları ile dünyanın en kurak yeri unvanını hak ediyor. Yani, bir dahaki sefere en kurak yerin Sahra Çölü olduğunu düşündüğünüzde, Antarktika’nın şaşırtıcı gerçeklerini hatırlayın!

Dünya’nın En Yüksek Dağı Everest mi? - Coğrafya Everest Dağı, dünyanın en yüksek zirvesi olarak bilinir ve macera severlerin gözdesidir. 8.848 metre yüksekliğiyle göz kamaştırıcı bir zirveye sahip olan Everest, "dünyanın en yüksek dağı" unvanını taşıyor. Ancak, en yüksek dağlık kütle  olduğunu söylemek doğru değil. Şaşırtıcı gelebilir ama Dünya'nın en yüksek dağı Everest değil, Mauna Kea  adındaki bir yanardağdır. Bu yazıda, Mauna Kea’nın sıradışı özelliklerini ve neden Everest'ten daha yüksek kabul edildiğini keşfedeceğiz. Everest Dağı ve Mauna Kea Karşılaştırması Everest Dağı’nın deniz seviyesinden zirvesine olan yüksekliği 8.848 metredir ve bu, onu dünyanın en yüksek dağı yapar. Ancak, bir dağı sadece deniz seviyesinden ölçmek her zaman tüm hikayeyi anlatmaz. Mauna Kea, Hawaii'de yer alan bir yanardağdır. Zirvesi deniz seviyesinden yaklaşık 4.205 metre yükseklikte olmasına rağmen, Mauna Kea’nın büyük bir kısmı su altında yer alır. Deniz tabanından zirvesine kadar olan toplam yüksekliği tam 10.200 metre yi bulur. Bu, Everest’in toplam yüksekliğinden 1.352 metre  daha fazladır. Bu nedenle, su altındaki kısmı da dikkate alındığında, Mauna Kea dünyanın en yüksek dağı  unvanını kazanır. Mauna Kea’nın Coğrafi Özellikleri Mauna Kea, Hawaii’nin en yüksek zirvesi olmasının yanı sıra, bilim dünyası için de büyük bir öneme sahiptir. Yanardağın zirvesinde, atmosferin temiz ve kuru olduğu yerlerde, dünyadaki en güçlü teleskoplardan bazıları bulunur. Bu nedenle Mauna Kea, sadece coğrafi yapısı ile değil, astronomi alanındaki önemi ile de tanınır. Toplam Yükseklik:  10.200 metre (deniz tabanından) Zirve Yüksekliği:  4.205 metre (deniz seviyesinden) Konum:  Hawaii, ABD Dağ Türü:  Uyuyan volkan Everest: Efsanevi Zirve Everest Dağı, Tibet ve Nepal sınırında yer alır ve dünyadaki en yüksek zirveye tırmanma hayalini kuran dağcılar için bir nirengidir. Dağın zirvesine ilk olarak 1953 yılında Sir Edmund Hillary ve Tenzing Norgay tarafından çıkılmıştır. Everest’in zirvesine tırmanmak, zorlu hava koşulları, düşük oksijen seviyesi ve aşırı soğuk nedeniyle ciddi bir fiziksel ve psikolojik dayanıklılık gerektirir. Toplam Yükseklik:  8.848 metre Konum:  Himalayalar, Nepal/Tibet Dağ Türü:  Kıvrımlı dağ Dağların Uzunluğu Nasıl Ölçülür? Bir dağın "yüksekliği" deniz seviyesinden zirvesine kadar olan mesafeyi ifade ederken, "uzunluğu" deniz tabanından zirveye kadar olan tüm yapıyı içerir. Bu iki kavram arasındaki fark, Mauna Kea gibi dağların Everest’ten daha uzun olmasına rağmen daha az yüksek görünebilmesine neden olur. Everest, deniz seviyesinden en yüksek noktaya sahip olabilir, ancak Mauna Kea’nın su altında kalan kısmı onu Everest’ten daha uzun yapar. Mauna Kea’nın Volkanik Geçmişi Mauna Kea, şu anda uykuda olan bir yanardağdır. Son patlaması yaklaşık 4.000 yıl önce gerçekleşmiştir. Hawaii’nin volkanik yapısı, Pasifik Plakası'nın sıcak nokta üzerinde hareket etmesiyle oluşmuştur ve Mauna Kea da bu sürecin bir parçasıdır. Dağın yüzeyi, zamanla buzulların erimesi ve lav akıntıları ile şekillenmiştir, bu da onu hem jeolojik hem de coğrafi açıdan oldukça ilginç kılar. Zirve mi Daha Önemli, Uzunluk mu? Everest, her zaman dünyanın en yüksek dağı olarak bilinecek ve maceracıların hayallerini süslemeye devam edecektir. Ancak coğrafya meraklıları için, en uzun dağın Mauna Kea olduğunu bilmek, dağların güzelliğini farklı bir perspektifle değerlendirmeyi sağlar. Mauna Kea’nın büyük kısmı suyun altında gizlenmiş olabilir, ama bu onun büyüklüğünü ve doğa üzerindeki etkisini azaltmaz. Doğa, her zaman sürprizlerle doludur ve Everest'in zirvesi kadar, Mauna Kea’nın derinlikleri de keşfedilmeyi bekleyen bir harikadır.

Ağrı Dağı, Ağrı'da mıdır? - Coğrafya Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, birçok insanın merak ettiği bir konu olan ismiyle dikkat çekiyor: "Ağrı Dağı gerçekten Ağrı’da mı?" Bu soru sıkça sorulan bir sorudur ve yanıtı biraz karmaşıktır. Ağrı Dağı’nın Coğrafi Konumu Ağrı Dağı, Türkiye’nin doğusunda yer alır ve 5.137 metre yüksekliği ile ülkenin en yüksek zirvesine sahiptir. Dağ, iki ana zirveye sahiptir: Büyük Ağrı  ve Küçük Ağrı . Peki, bu devasa dağ tam olarak nerede bulunuyor? Dağın bir kısmı Iğdır  il sınırları içerisinde yer almaktadır. Ancak Ağrı Dağı, adını aldığı Ağrı ili  ile de yakından ilişkilidir. Dağın genel olarak güney yamacı ve zirvesi Ağrı ili sınırları içinde yer alırken, kuzey kısımları ise Iğdır’da bulunur. Yani, Ağrı Dağı hem Iğdır’da hem de Ağrı’da  demek doğru olur. Google Map görseli ile bu bilgiyi doğruluyoruz. Ağrı Dağı, Neden Ağrı Dağı? Tarihi ve coğrafi anlamda, Ağrı Dağı genellikle Ağrı iliyle özdeşleşmiştir. Bunun başlıca sebebi, dağın önemli bir kısmının Ağrı sınırları içinde yer alması ve ilin sembolü haline gelmesidir. Ayrıca, Ağrı Dağı'nın zirvesine yapılan tırmanışlar genellikle Ağrı tarafından başlar, bu da dağın Ağrı ile anılmasını pekiştiren bir faktördür. Ağrı Dağı ve Turizm Ağrı Dağı, sadece Türkiye’nin değil, dünya genelinde dağcılık meraklıları tarafından ziyaret edilen önemli bir destinasyondur. Ağrı Dağı’na tırmanmak, hem fiziki hem de manevi bir deneyim sunar. Bu görkemli dağ, Nuh'un Gemisi efsanesi  ile de anılır ve bu dağa yapılan tırmanışlar bu efsanenin izlerini taşıyan önemli bir turizm faaliyeti haline gelmiştir. Ayrıca, Doğu Anadolu’nun tarihi ve turistik yerleri  arasında Ağrı Dağı, yerli ve yabancı turistlerin büyük ilgisini çekmektedir. Ağrı Dağı’na Nasıl Gidilir? Ağrı Dağı’na gitmek için en yaygın kullanılan yol, Ağrı veya Iğdır illerine  ulaşmaktır. Türkiye'nin birçok şehrinden bu illere düzenli olarak uçak ve otobüs seferleri bulunmaktadır. Ağrı ve Iğdır’dan dağa düzenlenen turlar, ziyaretçilerin dağa güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlar. Ağrı Dağı, coğrafi olarak hem Ağrı hem de Iğdır illerinde yer alsa da, tarihi ve kültürel bağları nedeniyle genellikle Ağrı iliyle özdeşleştirilmiştir. Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, hem efsaneleri hem de muhteşem manzarası ile keşfedilmeyi bekleyen bir doğa harikasıdır. Dağa tırmanış yapmak isteyenler, Türkiye’nin bu önemli zirvesine ulaşmak için Ağrı veya Iğdır illerine kolayca seyahat edebilirler.

Türkiye'nin En Kuzey Ucu Sinop İnceburun mu? - Coğrafya Türkiye’nin coğrafyası pek çok doğal güzelliği ve stratejik noktayı barındırıyor. Ülkemizin en batısı Gökçeada, en doğusu Iğdır’daki Aralık ilçesi, en güneyi Hatay’daki Beysun köyü olarak bilinir. Ancak Türkiye’nin en kuzey ucu  konusunda yaygın bir yanılgı bulunuyor. Çoğu kişi Türkiye’nin en kuzey noktasının Sinop’taki İnceburun  olduğunu düşünse de, gerçekte bu nokta Kırklareli il sınırları içinde yer alıyor. En Kuzey Nokta: Kırklareli'nin Sınır Bölgesi Harita üzerinde dikkatle bakıldığında, Türkiye’nin en kuzey noktası Kırklareli’nin Kofçaz ilçesine bağlı Ahlatlı Köyü'nün 2,3 Km kuzeyinde yer alıyor. Aşağıdaki görselde Türkiye - Bulgaristan sınırının Google Earth ile enlem değerini görüyoruz. Sinop İnceburun Yanılgısı Neden Kaynaklanıyor? Sinop’taki İnceburun , Karadeniz’in en kuzeye uzanan önemli burunlarından biridir ve oldukça dikkat çekici bir doğal yapıya sahiptir. Türkiye’nin Karadeniz kıyısındaki en kuzey noktalarından biri olduğu için yıllardır yanlış bir algıyla Türkiye’nin en kuzey ucu olarak anılmıştır. Bir de günümüzün gelişen CBS teknolojileri oldukça hassan bir biçimde enlem değerlerine ulaşmamızı sağlamaktadır. Ve haritalar ve coğrafi hesaplamalar gösteriyor ki Kırklareli , Türkiye’nin kuzeydeki en uç noktasını barındırıyor. Aşağıdaki görselde Sinop İnceburun'un enlem değeri Google Earth görseli üzerinden verilmiştir.

Atatürk'ün Fabrikaları - Atatürk'ün sosyal fabrika projesi - Tarih Atatürk döneminin önemli sosyal fabrika projeleri vardır; bunlardan biri Aydın - Nazilli Tekstil Fabrikası. Sümerbank’ın kapsamında yapılmıştır. Atatürk'ün Fabrikalarıdır bunlar. Atatürk yurt gezilerinin birinde buraya gelir, halk Atatürk’ten bölgeye bir tekstil fabrikasının kurulmasını ister. Atatürk söz verir ve başlar fabrikanın yapımı için çalışmalara. Ancak bu fabrikayı yaptıracak maliyet olmadığından çareyi Sovyetlere narenciye satarak inşa ettirmeyi bulurlar. SSCB’lerden alınan kredinin geri ödemesi narenciye yapılır. Nazilli’de fabrika açılır, Sovyetler tarafından mimari plan yapılır, teknik alt yapısı temin edilir, mühendisler gelir. 1935 senesinde açılan fabrika 1937 yılında çalışmaya başlar. Peki bu fabrikayı sosyal fabrika yapan özellikler nelerdi? Bölgede yalnızca fabrika binası yapılıp bırakılmadı; burada çalışacak işçi ve memurlar için lojmanlar yapılır, şehirden bölgeye gelenler için mini trenlere getirilir, yollar yapılır. Fabrikanın yataklı hastanesi, laboratuvarı, hamamı vardır. Ayrıca Sümer Halkevi kurulur; bölge gençleri için, onları, meslek sahibi yapacak kurslar açılır marangozhane, demir döküm atölyeleri, dikiş nakış kursları vs… ayrıca elektrik-su santralleri kurulur. Fabrikanın spor kulüpleri vardır; basketbol, voleybol, futbol, bisiklet vs.. Bir de koroları vardır, koro, çok sesli müziğe dayalı konserler verir. Tiyatroları, sinema salonları kurulur. Kadınlı-erkekli balolar, partiler verilir. Güzel sanatlar, resim gibi halkı eğitecek, kültürünü yükseltecek, bilgisini, görgüsünü artıracak kurslar açılır. Fabrika, altı ayda bir halka bedava kumaş dağıtır, meslek sahipleri çevredeki köylere giderek halkı eğitecek kurslar verir. Hastane çalışanları civar köylere giderek sağlık sorunlarını da çözmüşlerdir; bölgenin sıtma hastalığını sonlandırmışlardır gibi… Atatürk’ün sosyal fabrika projesi sadece fabrika değil, onun etrafında şekillenen küçük, kendi kendine yeten; hastalık, eğitim, iş, eğlence gibi sorunları olmayan bir şehir yaratmaktı. Nitekim Aydın-Nazilli Basma Fabrikası bunun en güzel örneklerinden birdir. Bir başka örnek ise Kocaeli SEKA Kâğıt Fabrikası. Ancak o sosyal fabrikalardan Türkiye’nin her yanına yapacak ömrü yoktu Atatürk’ün. Ölümünden sonra gelen İkinci Dünya Savaşı, onun getirileri-sonuçları ve günümüze kadar gelen devlet yöneticileri bu sosyal fabrikaları devam ettiremediler ya da ettirmek istemediler. Nitekim Nazilli Basma Fabrikası 24 Ocak kararlarından sonra özelleştirilmesi gündeme gelmiştir. 2002 yılında üretim durmuş, fabrika kapanır ve bütün taşınmazlarla birlikte bedelsiz olarak Adnan Menderes Üniversitesi’ne devredilmiştir.

I. Dünya Savaşı'nın başlatıcısı II.Wilhelm - Tarih I. Dünya Savaşı’nın ateşini fitilleyen II. Wilhelm, babası Prusya kralı III. Friedrich, annesi İngiltere kraliçesi Victoria’nın büyük kızıdır. Yani II. Wilhelm, hem İngiliz kanına hem de Alman kanına sahiptir; bu yüzden annesi ve babası onun İngiltere ve Prusya ittifakını sağlayarak liberal Avrupa döneminin başlatıcısı olacağını düşünüyorlardı. Aynı zamanda Avrupa’ya kalıcı barışı getireceğini de. Çünkü İngiltere’nin denizlerdeki üstünlüğü ile Prusya’nın Alman devletlerini kendi egemenliğine almaya başlaması ve karada giderek güçlenmesi bu birleşmeyi sağlayacaktı. Fakat II. Wilhelm Prusya milliyetçiliğinin en ateşli savunucularından biri olur ve özellikle annesinin düşüncesinden çok farklı olarak tam bir İngiliz düşmanı olur; onun sömürgelerini almak ister ve bu yüzden tarihteki ilk dünya savaşının başlamasında etkin bir rol oynar. Peki II. Wilhelm çocukluğu nasıldır? Ocak 1859’da doğar Wilhelm. Ama doğum sırasında bir sıkıntı çıkar; doğum kanalına Wilhelm, elleri başının üzerinde gelir. Doktorlar bu durum üzerine bebeğin sol kolunu çekerek doğum kanalından çıkarırlar. Bu esnada bebeğin sol kolunun sinir sistemi zedelenir ve bu da Wilhelm’in hayatını etkileyecek bir felce maruz bırakır. Ailesi ileride kral olacak, bu bebeğin bu durumundan kurtarmak için çeşitli tuhaf tedavilerde bulunurlar; tavşanı kesip anında çocuğun felçli koluna yapıştırırlardı; tavşanın vahşi gücünün Wilhelm’in sol koluna geçmesi için.  Yürümeye başladığı zaman sağ kolunu bağlayıp sol kolunu oynatması ve kullanması için zorlarlar. Çocuk Wilhelm’in sol tarafındaki kasları çalışmadığından ötürü başı sol tarafa düşüyordu. Bunun için de bir tuhaf tedavi uyguladılar; bir demir çubuk parçası, bir mekanizmayla sırtına bağladılar, mekanizmada bir de vida vardı. Bu vida boynu düzleşene kadar sıkılırdı. Bu ilginç tedavi iki yıl ve günde üç kez uygulanırdı. Ancak tedaviler Wilhelm’i iyileştirmeyince bu sefer ailesi, ileride kral olacak bu çocuğun, bu fiziki eksiliğini ona sıkı bir eğitim vermekle önüne geçmek istediler. Sıkı bir eğitime tabi tutulan Wilhelm, matematik, Yunanca çalışır, resim çizer, sayfalarca kitap okur. Hem askeri hem sivil öğretmenler tutulur. Wilhelm bu fiziki eksikliği, onu kabul edilmeyen, sevilmeyen bir çocuk yapar, özellikle de annesi tarafından. Annesi, kraliçe Victoria’ya yazdığı mektuplarda onu sevmediğini yazar. Wilhelm’in bu durumu ailesi tarafından utanç verici olarak görülmüş ve halktan saklamaya çalışmışlardır. Öyle ki çekilen fotoğraflarda Wilhelm’in sol kolu saklamaya çalışmışlardır. II. Wilhelm’in doğumu sırasındaki sıkıntı, bu sıkıntıyı gidermek için yapılan tuhaf tedaviler; annesinin fiziki eksikliğinden ötürü farklı yaklaşımı, onu bencil, ukala, kendini beğenmiş, kibirli, agresif biri haline getirmiştir. Bu özelliklerin yanında bir de aşırı milliyetçidir. Almanya’nın dünyadaki tek güç haline getirme isteği ve annesine duyduğu öfke, kızgınlık… onu İngiltere’nin sömürgelerini alma yoluna itti ve nihayetinde de militarist, yayılmacı politika izleyerek I. Dünya Savaşı’nın başlamasına neden olur.

Yazarlar Birbirleri Hakkında Neler Söylemiştir? - Tarih Tarık Buğra bir dergide Nazım Hikmet için şunu yazmıştır: “Fikirlerini kabul etmiyorum ama hürriyetini ölünceye kadar koruyacağım.” 1980’lerde Türk Edebiyatı’nda Orhan Pamuk adında bir yazar yer almaya başlar. Bu yazarımız, ilk kitabı olan, Cevdet Bey ve Oğulları adlı bir roman yazar ve Milliyet Roman Yarışması’nda birinci olur. Tarık Buğra o dönem bu yazarımız için der ki: Geçinme derdi olmadığı için tüm zamanını romana veren Orhan Pamuk’a imrendiğini söyler.

Kasım 1947 CHP'de Ne Oldu? - İsmet İnönü - Tarih Kasım 1947'de CHP Olağan Kurultayı toplanır ve 19 gün sürer.  Partinin tüzük ve programında değişiklikler yaptı: *Genel başkanlık Divanı kaldırıldı yerine üyeleri kurultay tarafından seçilen Parti Divanı getirildi *Liberal ekonomi politikaları ve dinle ilgili bazı politikalarda gevşemeler başladı *İlkokula din dersi konuldu *Ankara’da İlahiyat Fakültesi kurulmasına onay verildi *Hacca gideceklere döviz verilmesi kararı çıktı *İnönü artık seçim konuşmalarında “Allaha ısmarladık”  sözüyle bitiriyordu konuşmalarını…

Büyüler İşe Yarar Mı? - Tarih Sultan III. Murad , babası Sultan II. Selim tarafından Manisa Sancakbeyliği’ne gönderilmiştir. Ancak padişahın tek şehzadesi ve Osmanlı tahtının tek varisi olan şehzade Murad’ın eşi Haseki Safiye Sultan ile tek eşli bir hayat sürmeyi tercih etmesi, validesi Nurbanu Sultan’ı çok endişelendiriyordu. Oğlunu korumak ve Osmanlı hanedanın devamını sağlamak amacıyla, bir yandan oğluna güzel cariyeler sunan Nurbanu Sultan, bir yandan da gelini Safiye Sultan’ın oğlunu kendisine bağlamak amacıyla büyüler yaptırmış olduğu söylentilerini etrafa yayıyordu… Rivayete göre Şehzade Murad’ın cinsel arzularının yeniden canlanmasını ve bunun sonucunda Haseki Safiye Sultan’dan soğuyarak ondan uzaklaşmasını sağlamak için yine büyüye başvurulmuştur. Valide Nurbanu Sultan, gelini Safiye Sultan tarafından yaptırılmış olan büyünün yine büyü yoluyla bozdurulmasını sağlamıştır. Tılsımlı gömleğin üzerinde yer alan 1582 tarihine göre, bu gömlek Nurbanu Valide Sultan tarafından hazırlatılarak Osmanlı hanedanının sanatının da devamını garantilemiştir. Nimet Elif ULUĞ, Osmanlı’da Batıl İtikatlar ve Büyü