Osmanlı’dan ‘38’eDERSİM SİYASASI - kitap tavsiyesi
- Umay
- 24 Ağu
- 1 dakikada okunur
Osmanlı’dan ‘38’eDERSİM SİYASASI - kitap tavsiyesi
Vahap BİÇİCİ
Yayınevi: Ceylan Yayınları
Tür: Tarih, Siyasi
Sayfa Sayısı:523
Basım Tarihi:2022
Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyet’ine siyasi miras olarak kalan siyasi meselelerden biridir Dersim/Tunceli meselesi. Yazarımız, genç Cumhuriyetin önemli sorunlarından biri olan -hatta geçerliğini bugün bile korumaya devam eden- Dersim Hareketinin, köklerine inerek, Osmanlı’dan başlayıp 1938’e kadar ki süregelen zamanı, kaynaklarından yola çıkarak anlatmıştır.
1937-38 yıllarında Tunceli/Dersim bölgesinde Türk hükümetine yönelik bir isyan çıkmıştır. Bu isyan ki Osmanlı’dan Cumhuriyet sirayet etmiştir. Türk hükümeti bu isyanı fazla büyümeden bastırmaya çalışsa da başarılı olmaz ve 1937-38 Dersim hareketi ile sert bir şekilde bastırmıştır.
Ancak yazarımız Osmanlı dönemi Dersim olaylarını daha yumuşak bir kalemle yazmışsa da Genç Cumhuriyet dönemi Tunceli/Dersim olaylarını anlatırken o kadar yumuşak bir kalemle ele almamıştır. Oldukça sert bir üslupla yazmıştır.
-Kitabın Cumhuriyet bölümünden itibaren yazarın, M.Kemal’e karşı sert üslubu vardır.
Kitaba dair birkaç alıntı:
-Eğer M.Kemal’in başardığı bir şeyden bahsedilecekse bu, kendiliğinden başlayan halk direniş güçleri dahil dağınık haldeki örgütlülükleri ama katletmek ve ayak oyunlarıyla önderliklerinin tasfiyesi yoluyla olsun, ama bürokrasi ve iletişim araçlarını etkin olarak kullanmasının avantajlarıyla olsun, merkezileştirerek önderliğe yerleşmesidir.
-Panturkizim, devletin dağılmasına set çekmeyi, ama bunu Türk egemen sınıflarının mutlak egemenliği altında gerçekleştirmeyi hedef edinir. Ancak gayrimüslimlerin ekonomik, kültürel ve siyasal gelişmişlik düzeli bu amacın önünde engeldir. Asimile edilmeleri nesnel saiklerle kabil olmayan gayrimüslimlere karşı uygulanan tehcir-soykırım saldırısının altındaki temel neden budur…
Yorumlar